HAVA KİLİDİ SORUNSALI

Bira yapımı ile hayatımıza giren, herkesin en az bir kez karşılaştığı ve sıkça konuşulan bir konu: Hava Kilidi Problemleri.

En sonda söyleyeceğimizi başta söyleyelim. Hava kilidine takılmayın. Çalışması ya da durması bir önem arzetmiyor.

Kovamızı temizledik, şıramızı kovaya koyduk, mayaları attık, kovayı güzelce salladık ve karıştırdık. Sıra geldi o mucizevi anı beklemeye. Ancak hava kabarcıkları bir türlü çıkmıyor. Hava kilidi problemi karşımızda. Gelip gidip bakıyoruz ama bir hareket yok. İçimizi bir sıkıntı basmaya başlıyor.

Forumlarda, Facebook'ta, arkadaşlarla, Türkçe ve İngilizce kaynaklarda dolaşmaya başlıyoruz ama sonuç yine yok. Bütün neşe kaçıyor, acaba biram çöp mü oldu diye içimizi sıkıntı alıyor. Pek çok yazının içinde kafamız iyice karışıyor. Kovayı salla diyen, boş ver bekle diyen, yeni maya ekle diyen, sıcaklığı arttır diyen, sıcaklığı düşür diyen, kovaya streç sar diyenler derken işler karışıyor.

"Biz bunu zevk, eğlence için yapmıyor muyduk? Zaten yeterince stres yok, bir de bu mu çıktı başıma?" diye kara kara düşüncelere boğuluyoruz.

Sizden ricamız, bu yazıyı dikkatle okumanız. Böylece artık Hava Kilidi Problemleri tarihe karışacak.

Öncelikle, eğer çok büyük bir yanlışlık yapmadıysanız, mayalar binlerce yıldır yaptıkları işleri yapacaklardır. Onları durdurmak daha zor bir iş olacaktır. Eğer mayaları kaynar suya atmadıysanız, sıcaklık (ale maya için) 15 derece altında değilse, şıraya deterjan, çamaşır suyu vb. katmadıysanız, mayalar çalışacaktır.

Peki neden şu hava kabarcığı çıkmıyor? Neden Hava Kilidi Problemi yaşıyoruz?

%95 kovanızda kaçak vardır. İçeride büyük basınçta makina çalıştırmadığınız için ne kaçak sesi duyabilirsiniz ne de görebilirsiniz. Büyük ihtimalle ya kovanızın kapağını iyi kapatamadınız, ya da kova kapağınız gevşemiş. Bunu anlamak zor olabilir, çünkü 1 mm’den daha küçük bir gevşemede bile hava kaçağı olur. Bir diğer ihtimal ise contanız eskidi ya da hava kilidini tam oturtmadınız. Unutmayın, bu malzemeler zamanla eskiyecek ve gevşeyecek.

Ne Yapmalıyız?

     1- Kova kapağınızı güzelce tekrar sert bir şekilde bastırarak çıt çıt seslerini duyun.

     2- Elinizde varsa contayı ve hava kilidini değiştirin.

     3- Asla ama asla conta yerine, etrafına, üzerine sakız, hamur, yapıştırıcı vb. koymayın.
         Orada üreyecek olan bakteri, mantar ve türevleri biranız için zararlı olacaktır.

     4- Kovanızı sallamayın. Fermantasyonu başlamış kovayı sallamak, biranıza oksijen katıp
         okside edebilir.

     5- Streç vb. sarılabilir ama fermantasyon başlamışsa buna gerek yoktur.

UNUTMAYIN: Fermantasyon başladığı sürece hava kilidinin çalışmasının bir zorunluluğu yoktur. Bu sadece bizim göz zevkimiz için bir ayrıntıdır. Kovamızda kaçak olmasın evet, ama eğer varsa ve fermantasyon başladıysa çok büyük bir dert değildir.

Fermantasyonun başladığını nasıl anlarsınız?

Bu resimlerdeki maddenin adı "KRAUSEN". Hemen hemen bütün fermantasyonların başlangıç aşamasında 4-5 gün bu oluşumu görürüz. Cep telefonunuzun flaş ışığını kapağa paralel yapıştırın. Aşağıda bu çamur gibi birikintileri görüyorsanız sorun yok, her şey yolunda demektir.

Sonuç Olarak Her Şeyi Kısaca Özetleyelim:

    • Kovamız temiz, partikül yok, sadece bu iş için tasarlanmış temizlik malzemesi kullandınız.

    • Kova sıcaklığı (ale maya için) 18-25 derece arasında.

    • Mayayı uyandırdıysanız sadece oda sıcaklığında su içinde yaptınız. Şeker, kaynar su,
      musluk suyu vb. koymadınız. Maya kabardı, mis gibi koktu.

    • Şırayı çok güzel havalandırdınız.

    • Kovanız, ışık görmeyen, eğimli olmayan, düz bir yerde duruyor.

    • Kovanızın üzerinde ağırlık verecek bir madde yok, hava kilidini gevşetmiyor.

    • Kapak tam kapalı, çıt çıt sesleri geliyor.

    • Conta sağlam, hava kilidi tam oturmuş.

    • Kurulumdan sonra 24-48 saat geçmiş, hava kilidi çalışmıyor ama krausen var.

O zaman dert etmeyin, sorun yok, biranız oluyor.

Yapmanız gerekenler :
      Hemen şu linkten bir Hidrometre-Mezür seti alın. Nasıl kullanılacağı aşağıda. Bu şekilde fermnatasyonun başladığını anlarsınız.

      Fermantasyonun başında ölçüm alın. Örneğin 1050 ile başlıyorsunuz diyelim. Buna OG (Orginal Gravity) denir. 3 gün hava kilidi çalışmadı, Krasuen de yok. Ölçüm alın. 1050'den aşağıya düşmüş ise fermantasyon başlamıştır. Artık endişe etmenize gerek yok. Bizim ürünlerimizde hedef FG (Final Gravity) 1010 ve altıdır. Ürüne göre 1004 e kadar düşebilir.

      İki gün üst üste aynı değeri ölçtüğünüzde bekletmeden şişeleyin.

Ek Tedbirler:

• Kovanızı bu iş için üretilmiş temizlik malzemeleri ile temizleyin, çizmeyin, yumuşak sünger kullanın. Yedek kovanız olsun. Kova bir süre sonra iş görmez hale gelecektir. Mutlaka yedek bulundurun.
• Kova hava contasını belli aralıklarla değiştirin. Mutlaka elinizde yedek olsun. Bu malzemeler sonsuza kadar dayanmaz.
• Yedek hava kilidiniz olsun.

Bunlar tamamsa, vakti gelince şişeleyin ve hepinize afiyet olsun!